[presentatie/lezing door prof.dr. Jan Bart Gewald]
In de ledenbijeenkomst van Nut Zelhem op 20 november 2023 staat het continent Afrika in het middelpunt van de belangstelling. Afrika lijkt momenteel een ondergeschikte rol te spelen op het internationale toneel in termen van economie en politiek, maar deze rol zal de komende decennia dramatisch veranderen. Cultuur-historicus Jan Bart Gewald weet de ontwikkeling te schetsen van het complexe continent dat Afrika is.
De voorspellingen van de bevolkingsgroei in Afrika zaten er de afgelopen jaren volledig naast. Niet 2,2 miljard inwoners zal het continent in het jaar 2100 tellen, maar 4,2 miljard. Afrika’s verbazingwekkende bevolkingsgroei is een belangrijke motor. Die aantallen brengen grote schaalvoordelen met zich mee. 
Net zoals China zich de afgelopen decennia met steeds groter zelfvertrouwen een weg baant naar het middelpunt van de wereld zo zou ook Afrika in de schijnwerpers kunnen komen te staan. Voorspellingen van de VN geven aan dat er tegen het jaar 2100 4,5 miljard Afrikanen zullen zijn! Momenteel verhuizen bijvoorbeeld alleen al meer dan een half miljoen mensen per jaar naar de Nigeriaanse stad Lagos. Afrika is in beweging en daarmee verandert ook de manier waarop Europa zich tot Afrika verhoudt, zowel in positieve als in negatieve zin. Europa moet zich hiervan bewust zijn en moet hier in de toekomst op anticiperen.
Nederland heeft een langdurige relatie met het Afrikaanse continent. Dit omvat landen als Egypte, Palestina, Marokko, Nigeria, Soedan en vele andere maar ook Zuid-Afrika. Veel Nederlanders zijn van Afrikaanse afkomst. Nederlandse militairen en matrozen zijn in Afrika actief, duizenden Nederlandse missionarissen en hulpverleners hebben in Afrika gewoond en gewerkt en tegenwoordig bezoeken jaarlijks duizenden Nederlandse toeristen het continent op vakantie. De vele cijfers die betrekking hebben op Afrika's huidige bevolkingsgroei, migratiestromen, natuurlijke hulpbronnen en toekomstige behoeften, zorgen voor verbazingwekkende, fascinerende en soms diep verontrustende verhalen.
Jan-Bart Gewald is hoogleraar Afrikaanse geschiedenis aan de Universiteit Leiden en gasthoogleraar aan de Universiteit van Stellenbosch in Zuid-Afrika. Hij onderzoekt de sociale en culturele aspecten van de geschiedenis van Afrika. Hij onderzocht en beschreef bijvoorbeeld het verband tussen de rapporten van missionarissen in Afrika en de verbrandingsmotor. Maar ook over hoe geruchten en verhalen over de Mau Mau in (voormalig) Rhodesië hun invloed hadden op de angsten en fantasieën van de Europese kolonisten.
De bijeenkomst is in zaal De Ploeg van Jaimy’s restaurant en begint om 20.00 uur, zaal open vanaf 19.30 uur en is gratis toegankelijk voor Nut leden maar ook andere belangstellenden zijn welkom (€ 5,-- incl. kopje koffie/thee).